سخنان آرارات میرزویان وزیر امور خارجه ارمنستان در نشست خبری مشترک با حسین امیر عبدالهیان وزیر امور خارجه ایران

20 october, 2022

جناب وزیرمحترم

خانمها اقایان

با عث خوشخالی بنده است که خدمت همکار و دوست خوبم حسین امیر عبدالهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ورود ایشان را خوشامد عرض کنم.

اقای وزیر

متشکر هستم ازاینکه دعوت بنده برای سفر به کشورمان را پذیرفتید .علی رغم اینکه بارها در محافل بین المللی فرصت دست داد با یکدیگر ملاقات کرده و همچنین گفتگوهای تلفنی متعددی داشتیم ولی باید عنوان کنم که دیدارهای ما در پایتختهای کشور متبوع خودمان از اهمیت خاصی بر خوردار هستتند.

امروز در کمال خرسندی با دوستم جناب آقای عبدالهیان بار دیگر این مسئله را تاکید نمودیم که روابط بین دو کشور نه تنها بر برادری و دوستی هزاران ساله بنا نهاده شده بلکه مبتنی بر درک عمیق منافع مشترک وطبیعی دو کشور است ، روابطی که به صورت مداوم در حال عمیق شدن در عرصه های گوناگون است.

محور اصلی گفتگوهای ما بالبطع مربوط میشد به اوضاع امنیتی وثبات در منطقه ودر این رابطه همکارم را در جریان جزئیات مربوط به عملیاتی ساختن توافق صلح میان ارمنستان و آذربایجان قرار دادم. از جمله مواردی که به طور مبسوط در این جلسه به آن پرداختم عبارتند بودند از: رخداد تهاجم گسترده 13- 14 سپتامبر علیه حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری ارمنستان و عواقب آن ،بحث خروج نیروهای نظامی آذربایجان از اراضی تحت حاکمیت ارمنستان ،آزادی و برگشت اسرای جنگی که بطور غیرقانونی درآذربایجان تحت اسارت نگه داشته می شوند، مشخص ساختن سرنوشت قربانیان و افرادی که به صورت قهری جز مفقود الاثرین هستند و شرایط حفظ اتش بس .

ما بر این امر اتفاق نظر داریم که مسائل موجود در بین کشورهای منطقه می باید از طریق مذاکرات وگفتگوهای سازنده بدون به کارگیری زورو یا با تهدید بکارگیری زور حل و فصل شوند.

از موضع اصولی و قاطع کشور دوست ایران در قبال تمامیت ارضی ارمنستان و همچنین تلاشهای طرف ایرانی در جهت استقرارصلح و ثبات در منطقه قدر دانی می کینم.

حضار محترم،

با همکارم در جلسه ای که داشتم در مورد تعاملات در عرصه های دوجانبه و چند جانبه صحبت شد همچنین با تلاش مشترک به منظور هر چه غنی تر ساختن دستور کار روابط دو کشور آمادگی خود را اعلام نمودیم. در رابطه با گسترش همکاری های موجود در حوزه های تجارت ، انرژی، حمل ونقل ، فن آوریهای پیشرفته همچنین بر ادامه و به انجام رساندن طرح های بزرگ اقتصادی نیز بحث و تبادل نظر شد.

تاکید خاصی داریم بر تقویت روابط با ایران در زمینه زیر ساختهای جاده ای، البته در این میان باید خاطر نشان شد که راه اندازی کوریدور حمل ونقل بین المللی «خلیج فارس-دریای سیاه »از جایگاه ویژه ای برخوردار است ، این پروژه می تواند سایر طرفها و کشورهای ذی نفع را نیز در بر گیرد.

خوشحالم از اینکه سفر جناب وزیر عبدالهیان یاد آوررویداد فوق العاده مهم دیگری نیز خواهد بود وآن مراسم افتتاح سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در کاپان است که فردا به اتفاق در این مراسم شرکت خواهیم کرد.

افتتاح سرکنسولگری اقدامی نمادین است که نشان دهنده آمادگی دو طرف در جهت ارتقاء سطح کیفی همکاری های دوکشورومردم دوست می باشد. اطمینان دارم که فعالیتهای سرکنسولگری جمهوری اسلامی نقش مثبتی در جهت توسعه و پیشرفت حوزه های تجارت، اقتصاد،انرژی،فرهنگ، علوم در استان سیونیک ایفا خواهد نمود.

جناب آقای عبدالهیان محترم،

در خاتمه بار دیگر مراتب تشکر خودرا از حضور جنابعالی در ایروان در این برهه پر چالش برای دو کشور اعلام می کنم .

پرسش و پاسخ نشست خبری

آرارات میرزویان

وزیر امور خارجه ارمنستان

پرسش:جناب اقای وزیر، در نشستی که این اواخر در پراگ برگزار شد ارمنستان و اذربایجان در مورد اختلافات مرزی به توافقاتی دست یافتند ، لطفا در مورد ساز وکار حل این مسئله توضیح بفرمایید.

آرارات میرزویان: تشکر بابت طرح این سئوال ، بله همانطور که اشاره کردید این ملاقات در پراگ صورت گرفت اما این تنها جلسه ایی نبود که در چارچوب تلاشها برای دست یابی به صلح انجام می گیرند،

ملاقاتهای فراوانی در پلتفرمها و با فرمتهای مختلف با دستور کار توافقنامه صلح ،مشکلات موجود در روابط ارمنستان و آذربایجان ومسئله قره باغ برگزار میکنیم .در همه موارد سعی ما بر این است که در موضع سازنده باشیم و به راه حلهایی دست یابیم که برای دو طرف قابل قبول باشد. شاید اغراق نباشد بگویم که اصلی ترین مانع در مسیر پیشرفت ، رویکرد زیاده خواهانه و عدم رغبت آذربایجان برای دست یابی به راه حلهای مشترک و قابل قبول با ارمنستان است. امیدوار هستم در آینده این موانع رفع شوند و موفق بشویم به راه حلها و شرایط قابل قبول برای دو طرف دست پیدا کنیم.

پرسش: طرح کریدور حمل و نقل بین المللی خلیج فارس – دریای سیاه در چه مرحله ای قرار دارد و این طرح چه چشم اندازی پیش روی کشورهای منطقه ایجاد می کند ؟ برای مشارکت دادن سایر کشورها ازجمله هندوستان در این طرح چه اقداماتی انجام گرفته است؟

میرزویان: در جهت فرمایشات وزیر محترم مایل هستم این نکته را یاد آور شوم که ارمنستان به طرح کریدور حمل ونقل بین المللی خلیج فارس – دریای سیاه علاقه مند است ، در این رابطه بین ما ، ایران و بلغارستان قرار دادی هم امضا شده است ، با سایر کشورها و کشورهایی که با این طرح در ارتباط نبودند نیز مذاکراتی صورت گرفته است. به نظر من این یک طرح جالب توجهی هست ، برای هند نیز چنین است و ما می توانیم به این ایده جامه عمل بپوشانیم. باعرض پوزش، مایلم در رابطه با سئوال قبلی و بحث مذاکرات مطلبی را اضافه کنم ، من در مورد موضع سازنده طرف ارمنی توضیح دادم ودر این مورد عنوان کردم که متاسفانه ما فقط با رویکرد زیاده خواهانه از سوی آذربایجان روبرو هستیم ولی در رابطه با ایجاد صلح نکته ای وجود دارد که شاید صداقت طرفین یا لااقل صداقت یک طرف را زیر سئوال ببرد ، این نکته که وقتی به صورت همزمان و به موازات انجام مذاکرات صلح ، از سوی کشوری که طرف مذاکره است نسبت به کشور طرف دیگر مذاکره کننده تهاجمی صورت می گیرد. یک طرف مذاکره کننده تهدید به کارگیری زور و یا به بیان دیگر عملا از زور استفاده میکند . به نظرمن ، فکر میکنم که همه با این موضوع موافق باشند که این شیوه مطلوبی در زمان انجام مذاکرات صادقانه نبوده و نمونه خوبی از صلح نیست و در مسیر دست یابی به صلح این نشانه خوبی نیست.

پرسش: این سئوال من مربوط می شود به احداث کریدور مواصلاتی بین آذربایجان و نخجوان ، مایل هستم نظر شما را در این باره بدانم.

میرزویان : از شما متشکر هستم بابت این سئوال ولی به نظرم صورت این سئوال کمی مشکل دارد. بر اساس توافق سه جانبه ای که پس از تهاجم علیه قره باغ در سال 2020 صورت گرفت و همچنین بر اساس بیانیه های سه جانبه ایی که در این رابطه اعلام شدند بر اهمیت رفع انسداد زیر ساختهای حمل ونقل و اقتصادی منطقه تاکید شده است و اما در ارتباط با رفع انسداد همه این زیرساختها، در این بیانیه ها موضوع برقراری ارتباط حمل ونقلی بین خاک اصلی آذربایجان و نخجوان نیز تاکید شده است . در قالب کارگروههای سه جانبه که این موضوع را بررسی میکنند ما هم حضور داریم. همانطور که بارها نیز اعلام کردیم ما آمادگی داریم که راه را به روی مسافران و حمل بار و کالای آذربایجان باز کنیم. بی شک و بدون تردید و با قبول این مسئله که زیر ساختهایی که قرار است باز شوند و یا احداث شوند باید تحت حاکمیت و مطابق با قوانین کشوری عمل نمایند که این مسیر از سرزمین آن عبور می کند از جمله همین مسیر مواصلاتی که شما عنوان کردید، این همان مسیری است که آذربایجانی ها می توانند از خاک اصلی خود به نخجوان دسترسی داشته باشند و اصولا شهروندان و کالاهای هر کشور ثالثی می توانند از این مسیر استفاده کنند.البته ما بر این نظر هستیم که راه حلهای به روز تری هم در این مورد وجود دارند از جمله استفاده از اظهارنامه های بار و محموله به صورت الکترونیکی ولی الان مایل نیستم وارد جزئیات این مسئله بشوم.در خواست اصلی طرف ارمنی این است که راهها باید تحت حاکمیت ما باشند و مطابق با قوانین کشورما عمل نمایند. متاسفانه همانگونه که کمی قبل اشاره کردم در این خصوص با برخورد سازش ناپذیر از سوی آذربایجان روبرو هستیم. میتوانم این را هم عنوان کنم که در این ارتباط ما شاهد این هستیم که یک کشور ثالث و بعضا کشور ثالثی که انتظارش هم نمی رفت ، در این مورد با برداشتها و تفاسیر آذربایجان همسوعمل می کند. مجددا تکرار می کنم و بارها نیز بیان کردم عبوریک کریدرور فراسرزمینی و یا کریدوری با وضعیت خاص از خاک ارمنستان قابل بخث نبوده و محلی از اعراب ندارد.

پرسش: جناب میرزویان این سئوال من از شما مربوط به روابط ارمنستان و ترکیه است ، در حال حاضر در مسیر عادی سازی روابط ارمنستان و ترکیه آیا پیشرفتهایی حاصل شده است، مخصوصا با در نظر گرفتن همکاریهای ترکیه و آذربایجان و اظهارات ترکیه در دور اخیر مذاکرات مبنی بر حمایت از آذربایجان ، روندعادی سازی در چه مرحله ای قراردارد و مسائل فرارو کدامند؟

میرزویان : تشکر از سئوال شما، بله واقعا این مسئله از نظر تصویر ژئوپولیتیکی منطقه نیز دارای اهمیت است ،در جریان هستید که دو کشوربرای این موضوع نماینده های ویژه ای منصوب کردند که تا کنون چهار دور مذاکره هم انجام دادند ، دستورکارهای بنیادینی را بررسی کرده اند از جمله بحث برقراری روابط دیپلماتیک بین ارمنستان وترکیه ، گشودن مرز بین دوکشور که از سوی ترکیه بسته شده است .در این رابطه مایلم اضافه کنم در این مدت بنده با دعوت وزیر امور خارجه ترکیه در همایش دیپلماسی آنتالیا شرکت کردم همچنین چند روز قبل در جلسه پراگ که ذکرشد نخست وزیر ارمنستان و رئیس جمهور ترکیه با یکدیگر ملاقات داشتند. ارزیابی من از این روند مثبت است ونکته محوری و شاخص در این بین برقراری روابط و باز شدن مرز است ، در این راستا این را باید خاطر نشان شوم که طرفهای گفتگوی ما در ترکیه این روند مذاکرات عادی سازی را کمتر و کمتر به روند مذاکرات ارمنستان و آذربایجان ربط دهند و برعکس ، یعنی باید به این امر واقف باشند که موفقیت در گفتگوهای ارمنستان و ترکیه می تواند تاثیر مثبتی بر روند مذاکرات ارمنستان و آذربایجان داشته باشد. بغضی مواقع اظهاراتی می شود که ما را به این فکر وا می دارد که شاید در مورد ایجاد دالان فراسرزمینی ، ترکیه رغبت بیشتری از آذربایجان در این موضوع دارد. ِمجددا یاد آور می شوم درروند مذاکرات ارمنستان وترکیه، موضع سازنده تر ترکیه می توانست تاثیر مثبت خود را بر روند مذاکرات ارمنستان و آذربایجان داشته یاشد.